Van Retie

In België vinden we verscheidene nazaten van Henrick Aertssen Henssen. Zo zat er in Retie een tak, afstammend van Henricus Aerts van Gansewinckel (zijn opa was Henrick Aertssen Henssen) en Maria Peeters van den Eynde. Henricus was weduwnaar van Margareta Fransen Joannes Janssen, en had met haar ook een dochter, Maria. Na 1716 vertrok het gezin naar Postel, België. Eerste dochter Margaretha (gedoopt op 02-02-1714) en eerste zoon Petrus (15-03-1716) werden nog in Mierlo geboren, daarna volgden nog Petronella, Arnoldus, Elisabeth en Johannes. (1,5)

Arnoldus van Gansewinckel trouwde op 4 februari 1753 te Aalst met Jacoba Jacomijna van Leijsel. Zonen Henricus (gedoopt op 20 juni 1762) en Norbertus uit dit huwelijk werden in Postel geboren. Henricus trouwde Maria Theresia Loots en kreeg met haar een zoon Arnoldus (geboren op 24 juni 1800 te Postel). (1,5) Norbertus trouwde Joanna Raeymaeckers, maar Joanna stierf al 4 jaar na hun huwelijk op 28 jarige leeftijd. Norbertus hertrouwde in 1805 Carolina van de Vliet, en kreeg met haar 1 zoon, Jean Francois (geboren te Dessel op 12-08-1806), en 2 dochters, Marie Therese en Maria Elisabethe.(1,5)

Arnoldus van Gansewinkel trouwde in februari 1827 met Pauline Janssen, zij was van Retie. Vier zonen ontsproten uit het huwelijk. Gah.(?) Petrus werd op 09-09-1833 geboren, Fransiscus Norbertus op 6-11-1837, Isidorus op 16-04-1846 en Aloysius Josephus op 19-03-1848. Dochter Maria Joanna volgde als vijfde, van haar is geen geboortedatum bekend.(1,5)

Het gezin speelde een niet onbelangrijke rol in Retie. Fransiscus Norbertus werd burgemeester (4), Isidorus priester (niet in Retie) (1) en Aloysius burgemeester én brouwer.(3, 4)

Fransiscus Norbertus was burgemeester van Retie van mei 1982 tot in 1893. Fransiscus trouwde niet en overleed op 5 juni 1910 in Bouchout, het hedendaagse Boechout.(4)

Bidprentje Fransiscus Norbertus van Gansewinkel

 

Isidorus was priester. Hij werd op 17 december 1870 te Mechelen gewijd en was onderpastoor te Eynthout en Moll. Hij werd op 5 februari 1897 uit zijn ambt ontheven.(1,4) 

Isidorus van Gansewinkel (16 april 1846 - 13 oktober 1921)

Het onderstaande verhaal noemt een geestelijke van Gansewinkel, en gezien de leeftijd en locatie kan dit bijna niet anders dan Isidorus zijn. Ook broer Aloysius komt in de beschrijving voor. (6)

We schrijven 22 augustus 1914, de eerste wereldoorlog is een maand oud. Om ongeveer half 6 in de avond kwamen 17 Ulanen (noot: Belgische burgers noemden vrijwel alle Duitse ruiterpatrouilles Ulanen, maar het zouden ook Dragonders, Huzaren of Kurassiers kunnen zijn geweest) uit de richting van Kasterlee naar de Grote Markt van Retie en trokken verder naar Moll. Op een afstand van ongeveer 500 meter werden de Ulanen gevolgd door twee andere Duitse cavaleristen. Toen de twee op ongeveer 100 meter van de Grote Markt waren openden 5 Belgische gendarmes vanuit een zijstraat het vuur. Beide Duitsers raakten daarbij gewond. De Ulanen keerden direct bij het horen van de schotenwisseling om naar de Grote Markt, maar de Belgische gendarmes waren reeds gevlucht. De Ulanen verkenden de Grote Markt te voet en schoten door de ramen van de huizen die in de richting van Moll stonden. De 15 jarige Elisa van Herck kwam hierbij om het leven. De Ulanen trokken vervolgens Hotel De Keyzer en de huizen van Victor Melis en Eugen Scharkon binnen en vernietigden daar het meubilair. Op bevel van hun commandant staken zij vervolgens de huizen op de Grote Markt in brand. Verschrikt vluchtten de inwoners van Retie hun dorp uit. 

Uitgebrande woningen aan de Grote Markt, Retie, 1914

In de verwarring werd de 70 jaar oude Eerwaarde Pater van Ganswinckel uit zijn woning gehaald en onder schot gehouden. Hij kreeg de opdracht een arts te zoeken voor de gewonde Duitsers. Daarna werden de burgemeester (noot: dit moet Aloysius zijn geweest), de pastoor van het dorp (noot: pastoor Raeymaeckers), een curator, de Eerwaarde paters van Genechten en van Gansewinkel en de koster door de Duitsers gevangen genomen. De koster werd dermate mishandeld dat hij bijna het leven liet. Ondanks het herhaalde protest van de burgemeester en pastoor dat het de gendarmes waren geweest die het vuur hadden geopend en niet de burgers van het dorp, werden de gevangenen meegenomen. Het werd echter al snel duidelijk dat de Eerwaarde pater van Gansewinkel zo oud en zwak was dat hij de rest niet kon bijhouden, en hij kreeg toestemming om terug te keren naar zijn huis.  De anderen werden meegenomen tot voorbij Dessel, onder het dreigement dat, mochten de Duitsers opnieuw worden beschoten, zij zouden worden geëxecuteerd. Tot slot mochten de gevangen terug naar Retie, onder strikte voorwaarde dat de Duitse gewonden die avond nog naar Moll moesten worden gebracht. Intussen waren de bewoners van Retie er in geslaagd om het inferno in hun dorp tot staan te brengen, zodat niet het hele dorp in de as kwam te liggen. Verscheidene huizen waren echter verloren gegaan: het huis van meneer Van Gansewinkel; van Leopold Weyts; de weduwe Sleddens; Victor Raeymakers; de familie Siegers; het achtergebouw, de schuur en stal van meneer J. de Witte; het achtergebouw en de stal van hotel de Keyser. Grote schade was toegebracht aan het huis en meubilair van meneer Johannes van Gansewinkel (?), wat bewoond werd door mejuffrouw Seuntjens.

Aloysius was burgemeester van 1895 tot 1920.(4) In Retie staat als sinds het Franse bewind een brouwerij op de Markt in Retie, gedurende lange tijd in eigendom van de familie van Gansewinkel. 

Voormalig brouwershuis Retie, voorgevel in de staat zoals die was in de tijd van Aloysius.

Omstreeks 1900 kwam de brouwerij in bezit van Aloysius.(3) De voorgevel zoals die vandaag het gebouw siert stamt vermoedelijk van ongeveer 1860. Aloysius zal niet onbemiddeld zijn geweest. Op 20 juni 1906 kocht hij samen met zijn vrouw Anna Elisabeth Mertens de in 1951 gesloopte Asberg molen in Retie.(2) 

Graan windmolen Asberg, Retie (bestaat niet meer, foto omstreeks 1950)

De kinderen van Aloysius en Anna Elisabeth (Pauline, Maria Melanie Franci (Melanie), Arnoldus Isidorius Laurentius (Nolleke), Maria Augusta, Joanna Henrica en Alois) (1) erven de molen na het overlijden van hun ouders en verkochten de houten graan-windmolen in de zomer van 1921 aan Karel Jozef van Mechelen, molenaar in Retie.(2)

Aloysius van Gansewinkel (19 maart 1848 - 29 maart 1920)

Bronnen:

1. http://www.everyoneweb.com/stambomen, J. Schoffelen
2. http://www.molenechos.org/verdwenen/molen.php?AdvSearch=5881
3. https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/75824
4. www.zevenneten.be
5. Brabantse Leeuw, jrg 4, nr 44, 1995
6. The Case of Belgium in the Present War; An Account of the Violation of the Neutrality of Belgium and the Laws of War on Belgian Territory. MacMillan Company, New York, September 1914

Calendier

Wij vieren vandaag een 19e verjaardag. Lisa, van uw scribent, van Jan, van Lau, van Augustinus, van Hendrikus, enfin, u kunt het allemaal vinden in onderstaande kwartierstaat. Kleine do(k)chters worden groot. En dat gaat in een rap tempo.

Meisje van m'n dromen

Muzikaal ganzentalent, we wisten dat het ergens in die uitgebreide aftakkingen tot expressie ging komen.

Calendier

In 1757, op 23 oktober, wordt in Lieshout Anna begraven. Anna Sloots was de vrouw van Willebrordi van Hout. Voor zover bekend kregen zij 2 kinderen, een zoon Walterus en een dochter Anna Margaretha. Het geslacht 'van Hout' zit aan de kant van de moeder van zoma, Johanna Maria van der Burgt:

Het Mysterie van...

We schrijven de tijd waarin de oorlog tussen de Republiek der Nederlanden en Spanje woedde. Regimenten van beide strijdende partijen trokken door Peelland, en ook Mierlo en 't Hout werd daarbij niet overgeslagen. In deze roerige tijd, om precies te zijn in 1627 en 1628, worden Thomas en Joes van Ganswinckel geboren, zoons van Leonardus Jacobus van Ganswinckel en Maria Johannes van Morsel. De doopaktes van deze twee zijn de enige zaken die restten van het gezin. De achternaam suggereert dat het gezin iets van doen had met de Hoeve Gansewinckel, maar welke rol zij daar dan hebben gespeeld is niet bekend. Er zijn geen aanwijzingen dat deze Ganswinckels een genetische connectie hebben met Hanrick Aertssen Henssen. Na 1628 ontbreekt ieder spoor van het gezin, noch in de archieven van Mierlo, noch in de omliggende gemeenten is iets te vinden...

Doopakte Thomas, zoon van  Leonardi Jacobi van Ganswinckel en Maria van Morsel, 27 julij 1627

  

Doopakte Joes, zoon van Leonardi Jacobi en Maria van Morsel, 27 november 1628

Courant

We schreven al eerder over Petrus van Ganzewinkel. In het vorige bericht valt te lezen dat het laatst bekende adres van Petrus ergens in Freiburg was. Nu wil het toeval, voor zover toeval bestaat, dat in "De Tijd" van zaterdag 21 maart 1931 te lezen valt dat de eerwaarde heer P. van Ganzewinkel op Vrijdag (dat zal de 20e zijn geweest) het diaconaat had ontvangen uit handen van de bisschop van Genève, Lausanne en Freiburg. Klopt dus als een bus.

Wat niet klopt: de naam van de bisschop. Dat was namelijk Marius Besson. Petrus zal van deze journalistieke dwaling uit 1931 niet wakker hebben gelegen.

Calendier

Johanna Meussen, Jenneke, van Laerhoven. Weduwe van Arnoldus Aert Huijbert van Gansewinkel. Zij sterft op de leeftijd van 59 jaren in Mierlo op 15 oktober 1779 en wordt een dag later begraven. Samen met Arnoldus krijgt Jenneke 2 dochters en 5 zonen. Jenneke en Arnoldus zijn voorouders in rechte lijn. 

Jenneke is dochter van Johannes Meeuwsen van Laerhoven en Anna Andriessen van Kessel, beiden afkomstig uit Mierlo. Jenneke had 3 broers en een stiefzuster.

Over het voorgeslacht van Johannes Meeuwsen weten we niets. De ouders van Anna Andriessen, daar weten ook we niet veel van. Het zouden Andreas Wilhelmus van Kessel en Maria Cornelius Steenbackers kunnen zijn geweest. Kunnen? Yep. Deze twee echtelieden, getrouwd in  september 1682, kregen in 1695 een dochter Johanna. Johanna/Anna zou bij haar huwelijk met Johannes Meeuwsen 21 zijn geweest. Dat kan. Tweede argument: in de huwelijksakte van Johanna/Anna wordt een Arnoldus van Hove als getuige opgevoerd. Een Arnoldus van Hove is ook getuige bij de geboorte van een zus van Johanna/Anna: Maria. Verder strekt het (dunne) bewijs niet.

Courant

In tijden van crisis komen faillissementen voor. Net zoals nu kwam je bij een faillissement in het Insolventieregister. En of het al niet erg genoeg was: je haalde er de krant mee. Zo ook C. van Ganzewinkel, meest waarschijnlijk Cornelis Johannes. Hij had volgens het godsdienstig-staatkundig dagblad "De Tijd" van 25 junij 1896 een winkel in boter, kaas, enz. Cornelis Johannes, van geboorte Eindhovenaar, trouwde in Tilburg met Adriana Robben. Zij kregen 6 kinderen. Het is zeer goed mogelijk dat in de winkel van Cornelis ook mosterd werd verkocht...

bronnen: 

1. http://kranten.delpher.nl/
2. http://www.everyoneweb.com/stambomen; John Schoffelen

De kouwe kant en de kouwe kant

Min en min = plus. Kou en kou = warm. Of zoiets dan toch. We wisten al langer dat de Dekkers' op meerdere manieren met Ganzen zijn verbonden. Vandaag maar eens de moeite genomen om het in beeld te brengen. Adrianus, de jarige van vandaag, is ne Dekkers. Zijn vader was Marinus, wiens opa Gerardus Dekkers was. En dat is de link. Want Gerardus Dekkers was de pa van Martinus, wiens zoon de reeds gememoreerde Marinus was, en van Johannes. Johannes was de opa van de moeder van de echtgenote van uw genealoog (gelukkig géén beschermde titel) in deze. Dusszz...

Calendier

Vandaag vieren wij de verjaardag van iemand van de 'kouwe kant', zoals dat hier in Brabant heet. Geen goeie term als het een warm persoon betreft. Beslist géén pannekoek, dus. Geboortig van Gimmert, 10 oktober 1956. Echtgenoot van Henny van Ganzewinkel, dochter van Jan, van Lau, van Augustinus, van Henricus, van Augustinus, van Hubertus, van Arnoldus, van Hubertus Aerts, van Arnoldus Hendrix, van Henrick Aertssen, van Aert.....

Adrianus Johannes Maria Dekkers

Bruluft 2 !

Ach, en vanuit de duistere krochten van reeds verloren gewaande fotoarchieven worden somtijts pareltjes opgedoken. De reeds genoemde Nick van vandaegh verblijde me, terwijl ik tussen de buien door met enigh gevloeck ende gesteun, uit enkele snywonden min of meer bloedend een vaatwasscher probeerde te reanimeren, met eene schoone foto van het met allerlei plegtigheden omsierde geregistreerde partnerschap van syne grote broer, Ivo. Voor sover wy begrijpen uit de naspeuringen tot op heden betreft het hier sowaer den stamhouwer. Dusszz...

Ivo van Ganzewinkel & Mayke van Bussel, 16 juni 2014, Veghel

Bruluft !

De laatste tijd erg weinig kunnen doen in verband met de laatste loodjes van promotie-onderzoek en vakantieperikelen. Maar we hebben weer wat zinnigs te melden. Een bruiloft, en nog wel van redelijk recente datum ook. Het gaat om één van de zonen van stamhouder Rens van Ganzewinkel. Niet de oudste, maar ook die is inmiddels voorzien (en daar zijn dan weer geen publieke bewijzen van). 

19 september 2014, Deurne

Vlnr: Benny Mens (partner Fieke van Ganzewinkel), Fieke van Ganzewinkel, Rens van Ganzewinkel, Gemma van Ganzewinkel-Gruyters, Josine van Ganzewinkel-Verstappen, Nick van Ganzewinkel, Ivo van Ganzewinkel, Mayke van Bussel (geregistreerd partnerschap met Ivo)

Calendier

Overlijden Claas Leenderts, 11 februari 1760, Lieshout

11 februari 1760. In Lieshout wordt begraven Nicolaus Leonardus Dircx van Lieshout (Claas Leenderts). Claas is weduwnaar van Petronella Henricus (Perijn) Jaspars. De hoogste tijd voor een kwartierstaat.

We (ik) schreven (schreef) al enkele keren over Hendrica van Lieshout, zus van de moeder van zopa Lau, en zus van Witte Pater Egidius van Lieshout. Zij werd geboren op 11 februarij 1871, in Liessent. Midden in de nacht nog wel.

Geboorteakte Hendrica van Lieshout, 11 februarij 1871, Lieshout

Tot slot nog een overlijden, een paar kilometer verderop. In Erp sterft op 11 februarij 1870 Cornelia Leukens/Lankers. Zij was weduwe van Johannes van der Horst. Johannes en Cornelia zijn overgrootouders van zoma, Johanna Maria van der Burgt. Dat zit zo: Johannes en Cornelia kregen 3 dochters en 2 zonen. Hun oudste zoon, Josephus, trouwde Wilhelmina van Hout, van Beek en Donk, in Erp. Zij kregen 4 kinderen. Twee daarvan overleden in december 1868, binnen 12 dagen van elkaar. Dat riekt naar een besmettelijke ziekte. Catharina van der Horst, oudste en enige dochter uit het gezin, overleefde de ellende en trouwde in 1893 met Johannes van der Burgt. Catharina en Johannes zijn de pa & ma van zoma.

Overlijdensakte Cornelia Lankers, 11 februari 1870, Erp

Achterstallig onderhoud

5 februari 1747, Breughel. Augustinus Lathouers trouwt met Maia Dijonisius Cox. Zes kinderen ontspruiten uit dit huwelijk, waaronder jongste dochter Catharina. Catharina trouwt Hubertus van Gansewinckel in 1783 en wordt daarmee een stamouder.

Huwelijksakte Augustinus Lathouers en Maria Cox, 5 februarij 1747, Brueghel

Dertig jaar eerder. 7 februari 1717, Mierlo. Gregorius Aerts van Gansewinckel trouwt met Johanna Matthijsen van Hoof. Gregorius (Godefridus) is een zoon van Arnuldus Henderix van Ganzewinckel en Maria Jans Verdonschot.

Huwelijksakte Gregorius Aerts van Gansewinckel en Jenneke van Hooff, 7 februarij 1717, Mierlo

Calendier

We schrijven de tijd van het Hertogdom Brabant, Spaanse bestuurders heersten over onze contreien. Op 4 februari 1644 ziet Arnoldy Henssen van Gansewinckel het doopvont van dichtbij. Arnoldy is een kind van Henrick Aertssen Henssen van Ganzewinckel (Henrici Arnoldy) en Aelke Matthijs van de Venne (Aldegonda). 

Calendier

28 januari 1814. De Fransche tijd. Johannes (Jean dus) van den Broek. Hij sterft, als weduwnaar van Dorothea van de Rijdt. Negen kinderen kregen zij maarliefst. Drie meiden en zes jongens. Egidius van den Broek was één van hen. Egidius was een opa van Johanna Maria van Lieshout, de moeder van zopa Lau van Ganzewinkel. Don't l'acte....

Overlijdensakte Johannes van den Broek, 28 januari 1814, Lieshout

Calendier

Op 25 januarij 1874 sterft Josephus van der Horst, echtgenoot van Wilhelmina van Hout. Josephus is een opa van zoma Johanna Maria van der Burgt. Dat komt dan weer omdat de dochter van Josephus en Wilhelmina Catharina was, de moeder van zoma. Dusszz.

Overlijdensakte Josephus van der Horst, 25 januarij 1874, Erp

Calendier

Weer een heel eind terug in de geschiedenis vandaag. Het is 22 januari 1795 als in Lieshout Leonardus Petri Janse van de Kerkhof als weduwnaar sterft.  Leonardus, Lindert, was getrouwd met Catharina Adams Aerts. Zij kregen 8 kinderen, waaronder Andreas, de jongste zoon. Andreas was de vader van Catharina van de Kerkhof, die trouwde met Jan van Lieshout. Hun oudste zoon, Lau, was de vader van de moeder van zopa, ook Lau. Dusszz.

Overlijdensakte Leonardus Petri Janse van de Kerkhof, 22 januarij 1795, Lieshout

Calendier

Vandaag gaan we erg ver terug in de tijd. Hierboven een kwartierstaat, zodat we weten over wie we het gaan hebben: Anthonius Hendrikx en Mechthildis Haegens. Zij trouwen op 20 januari 1747, in Horst.

Voor degenen die ooit Latijn hebben gehad óf geneeskunde hebben gestudeerd: Guilhelmus Haegens en Henricus Hendrix waren de getuigen, niet de....(ingedaald of niet...).

Anthonius en Mechthildis kregen in ieder geval 3 kinderen: een Jacobus (die sterft in 1774, en kan dus niet ouder zijn geworden dan 27 jaar), Maria (zie de kwartierstaat) en een zoon met een ongewone naam, Joaco. Joaco wordt geboren in 1752, verdere sporen ontbreken.

Calendier

Anna Maria Verhaegen, vroedvrouw en eerste vrouw van Augustinus van Gansewinkel (1784 -1857). Is geen voorouder in rechte lijn, maar ach, we proberen het verhaal zo compleet mogelijk te vertellen, toch? Eerst maar eens een kwartierstaat, zodat we weten over wie het vandaag gaat.

Anna Maria was van Venray (gehucht Eijndt), en haar moeder kwam van Swolgen, wat behoorde tot Meerlo. Deze moeder, Johanna Beerendoncks, kwam uit een gezin van 7 kinderen. Ze was de oudste dochter van Gerardus Beerendoncks en Maria Hacks. Waar die echtelieden vandaag kwamen weten we niet, wel dat al hun kinderen in Swolgen zijn geboren. Gerardus stierf op 19 januarij 1763. Vandaar....

Overlijdensakte Gerardus Beerendoncks, 19 januari 1763, Swolgen (Meerlo)

Egidius van Lieshout

We schreven al eerder over Egidius van Lieshout, broer van de moeder van zopa Lau van Ganzewinkel. Op de website van het Acrhief van de Pères Blancs, want Egidius was een Witte Pater, staan een heleboel dagboeken en rapportages over de werkzaamheden van die Witte Paters. Ik heb ze geprobeerd samen te vatten. Leesvoer voor een lang weekend, zullen we maar zeggen....

Samenvatting:
Uit de dagboeken en rapporten blijkt dat Egidius een harde werker en zeer gewaardeerde pater was. Hij heeft op verschillende missieposten gebouwen neergezet en ondanks verschillende periodes waarin hij ziek was altijd doorgewerkt.

De teksten uit de dagboeken en rapporten:

29 februari 1890
Intrede van een postulant: Egidius van Lieshout

5 september 1896
Egidius (verder zal hij broeder Égide worden genoemd) arriveert in de missiepost in Unyanyenmbé, in het gebied van de Bamsalala.

In een brief gedateerd 3 februari 1897 van de hand van Père O. Gosseau (Prêtre Missionnaire), geschreven in het Apostolisch Vicariaat van Unyanyenmbé, Msalala (St Michel) wordt Égide genoemd. Hij heeft op dat moment koorts en hem worden de fysiek minder zware klusjes toebedeeld. Op 4 november schrijft dezelfde persoon dat hij naar het Westen trekt en de bouw van de kerk in de missie over laat aan pater Astruc en Égide.

Het dagboek van het Apostolisch Vicariaat van Unyanyenmbé, Ndala – St Joseph meldt op 4 juli 1898 dat Égide een harde werker is. “Onze lieve broeder Égide toont veel activiteit en goodwill. Ondanks de koorts die ons vaak bezoekt, zij het minder dan in Msala, maakte hij in minder dan drie maanden veertien deuren en een prachtige portaal voor de boma [omheining], zeven leestafels, vier luiken, twee vensters, vier mooie meubels waaronder twee voor de sacristie, die herinneren aan onze mooiste meubels van de sacristieën van Europa. Daarnaast heeft hij twee enorme hokken voor geiten geplaveid, onze tuin van strodaken voorzien zodat er nu groenten groeien zoals in het regenseizoen. Hij versterkte onze barraza [?] met de hand van een meester en heeft de boma herbouwd door toevoeging van een loods. Hij maakte kooien voor vogels, stoelen, en arrangeerde verschillende depots: hij plantte bomen met een heleboel kennis. Daarnaast gaf hij leiding aan de keuken en het werk. Maar meer dan dat alles, kroonde onze broeder al deze werken door voorbeeldige vroomheid, gehoorzaamheid en regelmatigheid.”

Op 11 september 1898 is Égide weer ziek. Het dagboek rept over twee bezoekers aan de missie: “De twee reisgezellen, mijnheer Hildebrand en Kamp, bezoeken ons. De eerste, een arts, schreef Égide voor dagelijks Bismut te nemen voor de maagpijn waar onze broeder veel over klaagt. Deze heren zijn erg aardig. Mr. Hildebrand nam een paar foto's, wat onze dappere negers aan het lachen maakte”. 

Een maand later reist Égide naar Tabora: “Pater van der Burgt, die bloed spuugt, na een paar dagen van keelpijn, gaat naar Tabora om de arts te bezoeken samen Égide”.

Het is niet duidelijk of Égide zelf ook nog ziek is of slechts een reisgenoot is. Drie dagen later, op 17 oktober keren beiden terug. “R. P. van der Burgt keert terug met de broeder na de zonsondergang. Gelukkig was de kwaal bij de eerste [van der Burgt] niet ernstig; Broeder Égide is er ernstiger aan toe met klachten aan de borst".

Het volgende rapport waarin Égide verschijnt is van 6 april 1899. “Het jaar 1899 is geopend met het vertrek van onze geachte collega R. P. Van der Burgt naar de Ushirombo. R. P. Martin, die hem hier vervangt, begon met het harde werk van evangelisatie en de verzorging van zieken. Gedurende het gehele kwartaal, is deze collega, altijd min of meer ten prooi aan koorts in Saint-Michel, niet een keer bezocht door dit ongemak”. F. Égide heeft ook zeer weinig koorts sinds zijn verblijf in Ndala".

Daarna vinden we in januari 1900 weer een vermelding, uit het rapport van de missie St Joseph in Ndala. “Tijdens dit kwartaal hadden we veel werk om onze kerk af te krijgen; nu ons werk voltooid is en bisschop Streicher, tijdens zijn bezoek met een grote karavaan, de kerk vriendelijk heeft gezegend. Naar Égide, waarvan de activiteit U bekend is, gaat de eer van deze constructie”.
In hetzelfde rapport blijkt dat het harde werk zijn tol eist: “F. Félicien vervangt Égide die momenteel erg moe is, vooral aan de borst”.

Op 3 april 1900 wordt in het rapport van de missie St Michel bij de Maslala beschreven: “Maandag ging bisschop Gerboin naar Ndala, voor het bezoek aan de post, en we keerden terug op 3 februari. Vóór het vertrek beloofde hij ons dat we Égide niet zouden uitzenden om te broeder Ernest te helpen, want het zal noodzakelijk zijn om een nieuw huis te bouwen. Égide arriveerde inderdaad tien dagen later”.

1 juli 1900, op dezelfde missiepost wordt na een spirituele beschouwing van het werk in die dagen ingegaan op het materiële aspect: ”Vanuit het materialistische oogpunt hebben wij de hand in enkele constructies. We zijn begonnen met de verbouw of liever gezegd het verlengen van de boma. Broeders Ernest en Égide werken met groot enthousiasme en bereiden ons een mooi en leuk huis voor. Moge de goede God hen steunen met een goede gezondheid tijdens dit werk. Wimu [stamhoofd] wilde van ons overnemen het vellen van tweehonderd bomen voor deze nieuwe constructies, en de koning van Kahama, Sawa Sawa zal, op ons verzoek, deze bomen naar de missie brengen”.

De volgende vermelding is in het jaar 1903, in een rapport van het tweede trimester. Égide werkt dan in Tabora, op de missiepost St Boniface. “Broeder Égide, bezocht door een ernstige enteritis [darminfectie], bracht een tiental dagen in bed door met scherpe pijnen. Ten slotte kan hij op 29 juni opstaan en diensten bijwonen. Deo Gratias!”

In 1906 word in het verslag van missiepost St Antoine in Mugera gemeld dat broeders Mathieu en Égide op bezoek zijn. Te lezen is dat Égide op dat moment werkzaam is in Tabora, op de missiepost Marienheim. Het verslag van Marienheim beschrijft op 20 augustus 1906: “Broeder Égide komt onverwacht uit Tabora ter vervanging van Pater Mathieu. Hij is welkom en kan ons helpen door zijn jarenlange ervaring met de zaken van de Equator”.

In oktober slaat het noodlot toe. In deze maand verliest Egidius zijn linker oog door een steenscherf. Door een spoedoperatie wordt zijn andere oog gered.: “Deze maand begint voor onze post met een zeer zware beproeving. Broeder Égide, nauwelijks aangekomen in Marienheim en werkend aan verbetering van de gebouwen die bestemd zijn voor de zusters die bisschop Gerboin ons uit Algerije zend, wilde met een grote hamer een rots breken, kreeg een scherf in het linker oog. We zijn op weg gegaan naar de militaire post van Usumbura; de arts denkt dat het oog meteen moet worden geopereerd om het andere oog te redden. Broeder [Égide] zal daarom in het ziekenhuis van de Europeanen blijven tot hij volledige genezen is. We zullen het elke dag zien; God zij dank dat de operatie is gelukt en de genezing na een week voltooid is."

In februari 1907 is Égide weer volop in touw: “Broeder Égide maakt een grote heilige boom die hout in overvloed bieden zal. De stam is acht meter in omtrek”.

En in maart: “Broeder Égide verbrand schelpen, verzameld in het Tanganyika [meer]. Het is niet verrassend om daarmee een mooie kalk te verkrijgen, die gebruikt wordt om onze gebouwen te witten”.
In mei: ”Tegen het einde van mei beginnen we met de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van het laatste huis van onze 4 nonnen; dit is niet een kleine taak in onze bergen, en Broeder Égide, gewend aan het platte land van de Unyanyembe, weet er wel wat van! Het moeilijkste is het vinden van de nodige werknemers. Iedereen wordt ingenomen door de klusjes; het is dat we dicht bij Usumbura zijn, waar we een klein dorp hebben gebouwd om de inheemsen te verzamelen die niet tot de Warundi behoren. Daar vinden onze mensen van de bergen altijd kopers voor stro, hout enz…”.

Op 2 juli 1907: “Broeder Égide voltooit vandaag de fundamenten voor het laatste huis van de zusters. Het heeft 42 dagen van zeer hard werken gevergd, want op onze bergen waar zware regenval en aardbevingen frequent zijn, is het fundament belangrijker dan het gebouw zelf. Bovendien, de steile hellingen maken grote afvlakkingswerkzaamheden nodig.”

Een verslag enkele maanden later geeft aan dat Égide begin december vertrekt naar een andere post, St Antoine in Mugéra. Hij wordt op 5 december voor die post genomineerd, en vertrekt op 27 december met een dankwoordje van zijn missie-genoten: “Dat de goede God het honderdvoudig terugbetaald voor alles wat hij deed voor de materiële vooruitgang van onze missie.”

In Mugéra zijn ze op 12 juni 1908 blij met Égide: “maar onze gerespecteerde apostolisch vicaris stuurde ons Broeder Égide, die ons een geschikt huis maken zal. Nauwelijks hier, begon hij te werken met zijn normale ijver.”

Juli 1908: ´Niets bijzonders te melden tijdens deze maand, anders dan Broeder Égide, die hard werkt aan de bouw van ons nieuwe huis´.

In het rapport van de missiepost St Boniface in Tabora valt de naam van Égide twee maal:
“Dit station heeft een zeer mooie kerk als gevolg van de vaardigheid van Broeder Égide…”, en ”Dit jaar hebben wij een definitief huis voor de Zusters (29 m × 13 m) gebouwd. Zodat zij gemakkelijker in hun werk van ijver kunnen voortgaan. De bestaande gebouwen van de missie zijn verder ontwikkeld, waar nodig, dankzij de onvermoeibare ijver van Broeder Égide. Deze geliefde broeder is van ons verwijderd om ook de post in Mugera de kostbare hulp van zijn werk en zijn know how te kunnen brengen”.

Ook in het rapport van de missie l’Asomption van het Apostolisch Vicariaat van Unyanyembé wordt Égide genoemd: “Dankzij de activiteit van Broeder Égide heeft ze [de missiepost] een huis voor bewoning, voldoende voor meerdere jaren. God zij gezegend!”

In het rapport van de missiepost St Antoine, in Mugera, wordt Égide in 1909 weer genoemd: “15 Januari 1909 verliet Broeder Égide ons ook voor de nieuwe post L‘Assomption.”

En in de rapporten van die missiepost, gelegen in Rugari, wordt Égide voor het eerst op 23 januari 1909 genoemd: “Op 23 Januari 1909, brengt monseigneur Gerboin vanuit Marienseen met hem de Broeders Van der Wee, Canonica en Égide. Zij moesten gaan naar Bweru [een gebied] (ten noordoosten van de Urundi), om een gunstige plaats te kiezen voor de oprichting van een nieuwe missiepost. Na vijf dagen heen en weer pendelen, werd besloten zich te vestigen in Rugari (we hadden aanvankelijk gedacht dat de plaats Bushahuzi moet worden genoemd, maar dit is een onaangename bijnaam voor de inwoners).”

Iets later (datum onbekend): “Het werk van de onvermoeibare broeder Égide bestaat uit het wijzigen van een huis, dat mee comfortabel en sterker wordt. De inboorlingen hebben niet nagelaten handarbeid te leveren voor bakstenen, mortel, stro, constructiehout. Bweru, noch het andere deel van de Urundi, is niet bebost; Maar hout ontbreekt op dit moment niet. De Barundi cultiveren veel in hun plantages en ze brengen ons dat om parels of weefsels te maken. In dat opzicht hebben we niet zoveel moeilijkheden als de andere confrères van de Urundi.”
En weer wat later: “We eindigen met een woord over de materiële werken, uitgevoerd in dit jaar. Geen uitgebreide en productieve gewassen te Mugera; enkele sites en geen afzetgebieden. Een paar koffieplanten, die verre van genoeg zijn voor onze persoonlijke behoeften. Het belangrijkste werk van het jaar was en is nog steeds de voorbereiding van materialen voor een huis van de Zusters; dankzij het zweet van onze geliefde broeder Égide nadert het houtwerk zijn voltooiing; er rest niet meer dan het metselwerk en de toegewijde Zusters vinden een schuilplaats waar ze zich aan de zaligheid van de Burundi wijden kunnen”.

In 1910 wordt Égide genoemd bij het personeelsbestand van de school St Charles (Mugala), hij is daar in de maand maart gearriveerd. In 1911 is hij daar nog steeds werkzaam: “St. Charles (Mugala) school: de studenten, 25 in getal, boeken aanzienlijke vooruitgang in het Duits, Latijn, en Kiswahili. Helaas hebben alle jonge mensen uit de Urundi bijna continue koorts. Op 16 juli hebben we de mooie kerk van het seminar kunnen zegenen, als gevolg van het werk van de onvermoeibare broeder Égide”.

In het volgende rapport wordt duidelijk wat Égide heeft neergezet: “Onze kapel, in Romaanse stijl, is voltooid. Het meet 10m60 breed en 28m lang. Een toren van 15m torent er bovenuit. Het is een waar juweel voor missielanden. Broeder Égide weet wat het kost om het te bouwen, alleen, in vijf maanden!”. En dit bouwwerk is amper klaar of: “Op het moment dat wij deze regels schrijven, bouwt de altijd onvermoeibare Broeder Égide een barza achter ons huis. Op deze manier hebben wij ook een beetje schaduw en kunnen wij als wij wandelen de brevier [liturgisch boek] reciteren. Aan onze architect onze dankbaarheid!"

Op 24 november 1912 vinden we Égide terug in Maison-Carré, in het eerste Noviciaat Ste Marie. Nu heet de stad El Harrach, en bevind zich in Noord-Algerije. Hij doet daar de Oefeningen van 30 dagen, onder leiding van R.P. Michel. Op 1 oktober vertrekt hij weer, wat impliceert dat hij op zijn minst vanaf 1 november aldaar verbleef.

In de loop van mei 1913 vinden we Égide terug in Tabora (Unyanyembé). Hij was per karavaan op 11 april vertrokken.

In 1915 lezen we dat hij In Itaga (St Antoine), waar hij op 30-juni 1914 al als personeelslid wordt genoemd, een kerk heeft gebouwd. “Een grote en mooie kerk (4 × 12) werd voltooid met Pasen door de goede Broeder Égide”.

Op 1 juli 1916 maakt Égide deel uit van de bezetting van St Boniface, in Tabora.

Op 17 april 1917 viert men feest in Tabora: “Zilveren jubileum voor geliefde Broeder Égide; Vandaag zijn er 25 jaar verstreken sinds hij zijn professie aanvaarde. Gedurende jaren van zware arbeid heeft Broeder Égide verschillende kerken in dit vicariaat opgebouwd, en verschillende posten geconstrueerd”.

In 1917 repareert Égide het dak van de kerk in Ushirombo, en in 1918 en 1919 reist Égide regelmatig heen en weer tussen Tabora en Ushirombo. In 1918 wordt hij wederom geroemd: “Na lange jaren van zwaar en onophoudelijk zwoegen in de missie van Unyanyembe, terwijl de griep ons beroofd heeft van alle beschikbare handen, heeft de goede broeder het werk alleen te doen. Zijn beloning zal nog mooier worden.”

Tussen 1 juli en 13 november 1919 werkt Égide in de missiepost in Ulungwa om dringende herstelwerkzaamheden te verrichten aan het woonhuis van het personeel van de missiepost. Pater Cottino schrijft erover: “Het is onmogelijk om genoeg kapellen-scholen te bouwen, maar we hebben er vertrouwen in dat onze lieve-vrouw van Lourdes, onze Patron, spoedig al deze centra heropenen zal. Laten we enkele werken van de onvermoeibare Broeder Égide noemen: hij heeft onze kapel verlengd, en verschillende kamers voor Doopleerlingen gebouwd. Terwijl ik deze regels schrijf bereidt de geliefde broeder zich voor om ons te verlaten en terug te keren naar Saint-Michel de Msalala.”

Égide blijft heen en weer reizen; tussen 24 juli en 12 december 1920 werkt hij op de missiepost Saint Michel de Msalala. Op 1 juli 1921 wordt hij genoemd als personeelslid op de missiepost Notre Dame de la Paix in Usambiro, maar in dat jaar brengt hij ook twee flitsbezoeken aan de post Notre Dame Auxiliatrice in Ushirombo. Op 30 juni 1923 wordt Égide genoemd als personeelslid op de post Notre Dame de l’Esperance in Busambiro. Hij wordt bij zijn werkzaamheden geholpen door 5 inheemse broeders. Tussen 14 en 24 september wordt hij genoemd in het dagboek van de missiepost St Joseph in Ndala: “Broeder Égide arriveerde op 14 september en vertrok op de 24e. Hoewel moe door ziekte, bood hij een helpende hand bij ons werk. Hartelijk dank.”

Op 16 februari 1925 vertrekt hij uit Ndala: “Op 16 februari verlaat broeder Égide, sinds maanden lijdend aan koorts en uitgeput door het handmatig werk dat nodig was aan onze post, ons en gaat naar Turu”. Hij zet daar op de missiepost Saint Léon werkzaamheden voort die door zijn voorgangers zijn begonnen, en wordt ook op 30 juni van dat jaar, maar ook in juni 1926, 1927 en 1928 nog als personeelslid genoemd. Een jaar later, in juni 1929, werkt Égide op de missiepost in Bushirombo. In dat jaar wordt hij plotseling ernstig ziek, zo meldt Mgr Michaud in zijn rapport over 1929-1930 van het Vicariaat Tabora. In de jaren daarna, tot aan 30 juni 1937, zien we de naam van Égide verschijnen als personeelslid in het Sanatorium van Pau (Frankrijk). In 1938 keert Égide terug naar Nederland, en neemt zijn intrek in het klooster van de Witte Paters in ’s-Heerenberg.
Hij klaagde daar soms over pijn op de borst, en deed zijn confraters geloven dat het slechts een verkoudheid was. Maar op 3 november vroeg hij aan Vader Overste toestemming om naar de dokter te gaan. Die beval hem onmiddellijk terug te keren en naar bed te gaan. Dat heeft hij niet gehaald: hij werd gevonden in zijn leunstoel, en maakte nog enkele bewegingen met zijn hoof. Men gaf hem de zalving met de heilige oliën en begon te bidden voor de stervende. Even later overleed Égide.

Waarvan akte...

Op 17 januari 1740 sterft in Mierlo Johannes Meeuwsen van Laerhoven, echtgenoot van Anna Andriessen van Kessel en weduwnaar van Jenneke Frans Janssen. Johannes (Jan) is vader van Jenneke van Laerhoven, de echtgenote van Aert Huijbert van Gansewinckel. 

Begraafakte Johannes Meeuwssen van Laerhoven, 17 januari 1740, Mierlo

Calendier

Van gister. Jan Josep (Johannes) van der Horst. Geboren in 1783 te Beek en Donk, en overleden op 15 januari 1838 te Erp. Trouwde Cornelia Lankers, en kreeg met haar 3 dochters en 2 zonen. Zoon Josephus was een opa van Johanna Maria van der Burgt, zoma dusszz...

Calendier

Op 13 januari 1837 heerst de droefheid in Erp. Adriana Tielemans, vrouw van Johannes Willem Rooijakkers, sterft in de leeftijd van 49 jaar. En da's jong. Adriana en Willem kregen 3 dochters en 1 zoon. De oudste dochter Joanna is een oma van zoma Johanna Maria van der Burgt.

Overlijdensakte Adriana Tielemans, 13 januarij 1837, Erp

Calendier

Op 11 januarij 1825 sterft de vrouw van Petrus Bastiaens. Zij heet Agnes Cox, en is de moeder van Goevderina Bastiaens, en dat is dan weer een oma van de vader van zopa Laurentius van Ganzewinkel. Dusszz...

Agnes en Petrus kregen naast Goevderina tijdens hun 42-jarig huwelijk nog de zonen Joannes, Leonardus, Godefridus, Antonius en Gerardus. Er was ook nog een tweede meiske, Joanna.

Sterfakte Agnes Cox, 11 januari 1825, Venray

Soeur Laurentia

Eerder hebben we al geschreven over Hendrica van Lieshout, ofwel zuster Laurentia. In de afgelopen weken is er wat heen en weer gemaild met het archief van de Witte Zusters in Rome. Dat heet dan het archief van de Suore Missionarie di N.S. d'Africa. Zuster Hildegunde Schmidt heeft op oudejaarsdag een brief op de post gedaan, en die is vandaag gearriveerd. En dan is het best spannend wat er uit zo'n enveloppe tevoorschijn komt.

Hendrica van Lieshout, Sr M Laurentia (1871 - 1899). De foto is gemaakt op de dag van haar professie (25 augustus 1895, Algiers)

Verder is er een postkaart meegekomen van het kerkhof van St Charles (Kouba) waar Hendrica begraven lag tot 1991. In 1991 zijn alle aldaar begraven stoffelijke resten van de Witte Zusters verhuist naar het kerkhof d'El Harrach in Algiers.

Toch moi !